Alüminyum, havacılık endüstrisinde uzun ve başarılı bir geçmişe sahiptir. Dünyanın en yaygın metallerinden biri olan alüminyumun tarihi çok eskilere dayanır. Alüminyum hafifliği, yüksek mukavemeti ile havacılık sektörünün gelişimine önemli katkılar sağlamıştır.
Alüminyum özel yapısı ile havacılık, savunma ve uzay sanayinin en çok tercih edilen metallerinden biridir. Alüminyum, 20. yüzyılın başından itibaren ünlü Zeppelin hava gemisinin çerçevesinden Wright kardeşlerin çift kanatlı motorlarında kullanımına kadar havacılık ve uzay endüstrisinin ideal bir malzemesi olmuştur.
Geçmişte Alüminyum ve Havacılık Sektörü
Alüminyum, korozyona dayanıklı, sağlam ve hafif yapısı ile havacılık sektörünün gelişmesinde önemli bir yere sahiptir. Alüminyum, uçak icat edilmeden önce havacılıkta kullanılan bir metaldir. 19. yüzyılın sonlarında Kont Ferdinand Zeppelin, ünlü hava gemilerinin çerçevelerinde alüminyum kullandı.
Alüminyum, İkinci Dünya Savaşı esnasında ve sonrasında modern havacılık ve uzay araştırmalarında en çok kullanılan metallerinden biri olmayı başardı. Hafif, güçlü ve dayanıklı olan alüminyum ile havacılık sektörü daha güvenli ve daha ucuz uçaklar yaratmak için alüminyumun alaşımlarından yararlanılmaktadır. Bu sayede alüminyumun gelecekte de değerli bir malzeme olmaya devam edeceği öngörülmektedir.
Alüminyum Alaşımlarının Havacılık Sektöründe Kullanımı
Alüminyum yüksek mukavemet, düşük ağırlık ve tasarımı ile modern havacılık, savunma ve uzay sektörü için oldukça özel bir metaldir. Alüminyum-bakır (duralüminyum) alaşımlarının ardından gelecekte en önemli uçak malzemesi alüminyum-lityum alaşımları olacağı gözükmektedir. Alüminyum-lityum alaşımları ile uçakların %15 hafiflemesi mümkündür.
Hava yolları taşımacılığı üretiminde kullanılan alüminyum, son dönemlerde hızla artış göstermektedir. Alüminyum, hafif, sağlam ve korozyona dayanıklı olduğu için uçak üretiminde ideal bir metaldir. Alüminyum, çeliğin yaklaşık olarak üçte biri ağırlığında olması sebebiyle uçağın daha fazla ağırlık taşımasına veya yakıt bakımından daha verimli olmasına imkan tanır. Ayrıca, alüminyum korozyona karşı yüksek dirençli olması sebebiyle uçağın ve yolcuların güvenliğini sağlamaktadır.
Alüminyum, modern uçakların %75-80’ini oluşturmaktadır. Günümüz uçaklarının gövdelerinde, kanat camlarında, dümenlerde, egzoz borularında, kapı ve zeminlerinde, koltuklarda, motor türbinlerinde ve kokpit göstergelerinde alüminyumdan yararlanılmaktadır.
Havacılık Sektöründe Kullanılan Alüminyum Alaşımları
2024
Alüminyumun birincil alaşım elementi bakırdır. Yüksek mukavemet/ağırlık oranı ile dikkat çeken 2024 alüminyum, genellikle kanat ve gövde yapılarında tercih edilmektedir.
5052
Yüksek mukavemete sahip 5052 alüminyum, çeşitli şekillerde çekilebilir.
6061
6061 alaşımlı alüminyum, iyi mekanik özelliklere sahiptir. Yaygın bir kullanıma sahip olan 6061 alüminyum, havacılık uygulamalarında kanat ve gövde yapıları için kullanılır.
6063
Mimari alaşım olarak tanımlanan 6063 alüminyum, genel olarak eloksal uygulamalar için oldukça kullanışlıdır.
7050
Havacılık uygulamaları için oldukça ideal olan 7050 alüminyum, korozyon direnci ve dayanıklılığı ile dikkat çeker.
7068
7068 alüminyum, güçlü bir alaşımdır. Mükemmel korozyon dayanımı ve hafifliği ile şu anda erişilebilen en sert alaşım olma özelliğine sahiptir.
7075
7075 alüminyum alaşımın ana elementi çinkodur. Mukavemet özelliği çelik ile benzerlik gösterir. İyi işlenebilirlik ve yorulma mukavemeti özelliği ile dikkat çeker.
Alüminyum Sektörünün Havacılıktaki Geleceği
Endüstri uzmanları, havacılıkta alüminyum alaşımlarının geleceği hakkında olumlu görüşler ortaya koymaktadır. Uzmanlar, alüminyum talebinin önümüzdeki on yılda iki katına çıkacağını öngörmektedir. Bu nedenle havacılık endüstrisi yüksek talebi karşılamak için giderek daha fazla geri dönüştürülmüş alüminyum için çalışmalar yürütmektedir.
Yeni geliştirilen alüminyum-lityum alaşımları, uçak ağırlığını azaltmakta ve performansını iyileştirmektedir. Alüminyum-lityum alaşımları, mükemmel yorulma ve kriyojenik tokluk özellikleriyle gelişmiş malzemeler olarak karşımıza çıkmaktadır.
Gelişmekte olan ülkelerin havacılık endüstrisine artan yatırımlarıyla birlikte önümüzdeki yıllarda alüminyum alaşımlarının kullanım alanının daha da artacağı düşünülmektedir.
